Wydarzenia Nocy kryształowej 1938 roku nazywanej także Novemberpogrom, znajdują swój dramatyczny i poruszający obraz w książce Leszka Jodlińskiego Puste krzesła. Wydarzenia nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku obserwujemy oczyma świadków: Willy’ego Cohna, Martina Hirscha, Ericha Schlesingera, Ludwiga Guttmanna, Arthura Kochmanna i wielu, wielu innych. To relacje tych osób, fragmenty dokumentów z tego czasu znajdziecie na kartach książki Puste krzesła.
Na zdjęciu okładki książki umieściliśmy kamień, a w istocie okruch cegły, która w dwójnasób przemawia swoją symboliką.
Upamiętnia ofiary i cierpienia ofiar pogromu. Oznaczenie ułomkiem kamienia czyjegoś pochówku w tradycji judaistycznej uznawane jest za spełnienie przykazania i szlachetnego uczynku…. W tym przypadku kamień ten upamiętnia w szczególności te osoby, które straciły życie w obozach Dachau i Buchenwaldu, do których (po Nocy kryształowej) na kilkadziesiąt tygodni je wywieziono i z których już nie powróciły…
Fragment zreprodukowanej cegły pochodzi z pozostałości obrysu ścian gliwickiej synagogi. Nadaje mu to wyjątkowej wagi i symbolicznej wymowy. Gliwicka synagoga spłonęła w Noc kryształową, a w kilkanaście miesięcy później jej pozostałości zostały wyburzone. Na miejscu urządzono plac zabaw’ i skwer dla dzieci. Uczyniono to zgodnie z planami z 1939 roku znajdującymi się w Archiwum Państwowym w Gliwicach.
Zachęcamy dzisiaj do lektury książki i chwili refleksji w kolejną rocznicę listopadowego pogromu.
Noc kryształowa w książce „Puste krzesła. Historie Żydów ze Śląska”(Wyd. AZORY)
