Żydzi ze Śląska - Wydawnictwo Azory

Bogaty tydzień spotkań w Wydawnictwie AZORY

To był tydzień obfitujący w liczne spotkania z naszymi Czytelnikami, rozmowy z nimi, dyskusje i gesty sympatii, których nigdy dosyć.

14 września gościliśmy z wykładem Leszka Jodlińskiego w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Piekarach Śląskich (podziękowania na ręce Pana Lukasza Żywulskiegoz MBP), by w oparciu o książkę „Puste krzesła” opowiedzieć i podyskutować o historii Żydów ze Śląska.

Podobny charakter, choć wzbogacony o formę dwugłosu i dopełniajacych się perspektyw na temat społeczności Żydów niemieckich z Górnego Śląska, miał miejsce w Siemianowickim Centrum Kultury 16 września. To spotkanie zorganizowła MBP w Siemianowicach Śląskich i Stowarzyszenie WRAZIDLOK.

Ukoronowaniem aktywności naszego wydawnictwa w minionym tygodniu był udział 18 września b.r. oficyny AZORY w gliwickiej odsłonie Europejskich Dniach Dziedzictwa w Gliwicach. Najważniejsze, jednak – jak zawsze – były rozmowy i spotkania z Czytelnikami naszych książek. Te były, jak zawsze bezcenne i za te bardzo dziękujemy!

Puste krzesła w prezencie? A może Dziennik ks. Franza Pawlara pod bożonarodzeniowe drzewko?

Czas Świąt to wyjątkowy moment. Banał? Nie, stwierdzenie istotnego faktu, który nam umyka, a który dostrzegamy dużo lepiej, gdy czas świętowania może być nam zabrany, ograniczony przez takie zdarzenia jak okres pandemii. Poczucie i potrzeba bliskości staje się bardziej oczywiste i pożądane. Święta, takie jak zbliżające się Boże Narodzenie, zaczynamy traktować jako budujący nasze poczucie przynależenia i bliskości.

To dobry moment, by na te nieco inne święta, zgromadzić wokół siebie osoby nam bliskie i… przeżyć ten czas bardziej świadomie. Pytania „dlaczego” i „co dalej” lub „jaki sens” ma to co robimy, są jakby bardziej naturalne. Nie wątpimy w naszym wydawnictwie, że do refleksji świątecznej, pogłębionej i wzbogacającej nas samych przyczyni się nie tylko dickensowska „Opowieść wigilijna” (do jej lektury zawsze zachęcamy), ale też takie książki, jakie w swojej ofercie ma wydawnictwo AZORY.

Puste krzesła” są z pewnością taką lekturą. Losy osób pozornie przeciętnych (w większości), wiodących normalne i „prozaiczne” życie. Wystarcza jednak jeden moment, zdarzenie w życiu społeczności, której są częścią, by musieli okazać wielki hart ducha, determinację i wolę przetrwania. To zmienia ich biografie w porywającą i niemal nieprawdopodobną opowieść. Takie są historie składające się na losy Żydów z (Górnego) Śląska, choć na mapie tych zdarzeń obok Gliwic, Zabrza, Toszka, Chorzowa, Katowic, Pyskowic, jest też przecudny Wrocław, wówczas Breslau, z nader mroczną historią 'nocy kryształowej’ i nieprawdopodobnymi losami dra Ludwiga Guttmanna, bodaj jedynego, tak znanego pośród bohaterów tej książki.

A może potrzebna jest Wam swoista magia świąt ostatnich? Świąt między jednym światem, co odchodzi i nowym, nie mniej przerażającym.

Dziennik ks. F. Pawlara, to opowieść, którą opowiada o roku 1945 na Górnym Śląsku (a opisuje ją jak 'nie ksiądz,’ chłodny, obiektywny obserwator). To relacja o tym, jak magię minionych świąt Bożego Narodzenia zastępują obrazy okropności i codzienna obecność żołnierzy Armii Czerwonej okupujących górnośląską wieś Pławniowice (wówczas Floessingen).

Dziennik uznany został w 2016 roku za jedną z najlepszych książek historycznych. Nie bez powodu. Nie pozostawia obojętnym i bywa, że jest początkiem większej przygody – rozbudza pragnienie poznawania Górnego Śląska i odwiedzania takich miejsc, jak współczesne Pławniowice, w których wciąż stoi pałac rodziny von Ballestrem – miejsce akcji „Dziennika”. Warto, by obie te książki były z nami w nadchodzące święta. Święta będą wyjątkowe – to też już zresztą wiemy. A książki zostaną, bo to takie, do których się (po)wraca.

Nowy rok żydowski na kartach „Pustych krzeseł”

Już wkrótce początek nowego roku w kalendarzu żydowskim – Rosz ha-Szana. Pierwszym dniem nowego roku będzie 19 września…

Ta zmiana w kalendarzu przypomina o kartce noworocznej, którą we wrześniu 1933 roku mieszkający jeszcze w Bytomiu Samuel Hirsch ofiarował swoim rodzicom. To ważna postać jednej z historii i biografii rodzinnej opowiedzianej w tej książce.

Z perspektywy minionych dekad można powiedzieć, iż była to ostatnia taka kartka i ostatni taki spokojny rok w życiu nie tylko tej, ale i innych bytomskich i górnośląskich rodzin żydowskich.

Reprodukcja kartki nie znalazła się w książce PUSTE KRZESŁA (ciągle dylematy wydawcy i autora), ale może znajdzie się na nią miejsce w jej II wydaniu?

Dzisiaj przypominając tamten 1933/34 rok, reprodukcja fragmentu kartki i przypomnienie, iż nowy żydowski rok już tuż, tuż.

Zdjęcie – zasoby archiwalne rodziny Hirsch. Fot. L. Jodliński

Fragment kartki noworocznej z września 1933/34 roku

Żydzi ze Śląska, śląscy Żydzi?

Czy istnieli Żydzi górnośląscy, czy Żydzi śląscy? Czy tak definiowali swoją tożsamość? Jestem sceptyczny, czy ten poziom określania własnej tożsamości sięgał tej kategorii topograficznej. W zachowanej pamięci językowej kolejnych pokoleń „yekke” (Żydów pochodzących z terenu Niemiec, potoczne określenie funkcjonujące po dziś dzień w Izraelu) utrwaliły się wyliczanki i zwroty w języku niemieckim, ale nie po śląsku… Ba, szybciej odnaleźć można w zachowanej pamięci o Europie reminiscencje kresowych sztetli, z których niektóre z tych rodzin się wywodziły i… polsko, rosyjsko brzmiące słowa… Nie można jednak uciec od takiej też obserwacji, że wielu z nich podkreślając swoje przywiązanie do niemieckiej tradycji językowej, zwracało uwagę i podkreślało fakt tego, że są „ze Śląska”, jak czynił m.in. dr Ludwig Guttmann. Szczególnie w latach trzydziestych, emigrując tego właśnie 'adresu’ używali definiując nowy początek swojej egzystencji. „Puste krzesła”, to historie Żydów ze Śląska. opis celowy i świadomy takiego ich zakorzenia nad Odrą. Inna opowieść o dziedzictwie i historii Górnego Śląska. Historii, w której jest wreszcie miejsce dla Żydów ze Śląska.

Wakacje z książką na… AZORACH

Wolny czas to moment na skupienie się na tym co chcemy i lubimy robić. Jeśli tym czymś jest lektura książek, to nieustająco zapraszamy do naszej księgarni on-line. W czas pandemii zapraszamy na bezpieczne wyprawy z Wydawnictwem AZORY. Czy będzie to egzotyczna wyprawa do Mauretanii i kraju Tuaregów, czy poruszająca lektura czasu końca i początku, jakiego doświadcza na Górnym Śląsku ksiądz Franz Pawlar obserwując upadek jednego totalitaryzmu i początek nowego – każde z tych doświadczeń Was zmieni.

Nieustająco zachęcamy do sięgnięcia po naszą najnowszą książkę poświęconą fascynującym i dramatycznym losom Żydów ze Śląska. To opowieść o ludziach, którzy potrafili powiedzieć 'nie’ lub w swojej determinacji przetrwania wykazywali gotowość do zmierzenia się ze złem świata. Poza swoim walorem historycznym, to opowieść o tym, jak silna wola trwania i przetrwania jest w nas. Obok tego to szeroki rys historyczny lat dwudziestych, trzydziestych XX wieku. To podróż bywa, że wstrząsająca (lecz z punktu widzenia Czytelnika jakże bezpieczna) po miejscach, które w losy Żydów ze Śląska się wpisały- St. Louis, Tel Awiwu, Jokenam, Lipawy, Paryża, Hawany, Nowego Jorku, Pragi, Berlina, Wrocławia Opola, Gliwic, Bytomia, czy Pyskowic… Zachęcamy do lektury i do odwiedzin naszej księgarni !

https://azorywydawnictwo.pl/ksiegarnia-internetowa-wydawnictwa-azory/